NOVAS DESDE CAMBRE

MANIFESTO 14 DE ABRIL

Transcorreron trinta e seis anos desde que se instaurou en España a democracia cunha monarquía constitucional como forma de Estado, cun Rei imposto polo dictador e nunca suxeito a un referendo da cidadanía. Este foi o principal prezo que se pagou no proceso de Transición da ditadura á democracia, ao non ter lugar a ruptura democrática e articularse unha reforma pactada, baixo a presión exercida polo Exército xurdido do golpe de Estado de 1936 contra a II República, os poderes económicos e a longa man dos EE.UU.

A instauración desta forma da Monarquía de Juan Carlos de Borbón foi acompañada, ademais, pola introdución na Constitución de 1978 de toda unha serie de preceptos que configuran a devandita institución con perfís claramente antidemocráticos. A clave de bóveda desta grave contradición constitucional ra­dica en que o artigo 1.2 proclama que a soberanía nacional reside no pobo español, do que emanan os poderes do Estado, e doutra banda o artigo 56, apar­tado 3, establece que a persoa do Rei é inviolable e non está suxeita a responsabili­dade?. Flagrante vulneración do principio de igualdade entre todos os españois que proclama a mesma Constitución.

Trinta e cinco anos logo de aprobada a Constitución que rexeu desde entón a vida da nosa sociedade, temos a firme convicción de que chegou o momento de poñer fin a tamaña anomalía. É evidente que os escándalos de todo orde que salpicaron últimamente á Casa Real contribuíron a acre­centar a desafección entre a cidadanía cara á persoa do rei e a súa familia. Para nós, non é unha cuestión de persoas, senón da institución monárquica en si, á que consideramos obsoleta, anacrónica e contraria aos principios da democracia, conforme á cal todos os que nos representan han de ser libremente elixidos polo pobo, incluído o xefe do Estado.

A profunda crise que vive hoxe o noso país- non só económica, senón tamén política e moral-, recorda, salvando as distancias temporais que nos separan daquel periodo histórico, a vivida nas postrimerías da ditadura de Primo de Rivera, que desembocou no advenimiento da II República. A Agrupación ao Servizo da República lanzaba entón un chamamento a favor da instauración en España dun réxime republicano. A Monarquía de Sagunto- dicía ese lla­mamiento- ha de ser substituída por unha República. Pero, dado que a Monarquía non ía ceder tan galantemente, e o paso a un sistema de poder público só renderíase ante unha formidable presión da opinión pública, era urxentísimo or­ganizar esa presión, facendo que sobre o capricho monárquico pesase con suma enerxía a vontade republicana do noso pobo. A Monarquía de hoxe, xurdida por imposición dun réxime ditatorial e perpetuada polos pactos concertados polos partidos de esquerda coa dereita postfranquista, tampouco é representa­tiva desa vontade.

O Manifesto de febreiro de 1931 propoñíase mobilizar á cidadanía para que formase un copioso continxente de propagandistas e defensores da Re­pública española. Os seus autores chamaban a todo o profesorado e maxisterio, aos escritores e artistas, aos médicos, aos enxeñeiros, arquitectos e técnicos de toda clase, aos avogados, notarios e demais homes de lei. Tamén se refería moi é­pecialmente á necesidade de contar con a colaboración da mocidade, respecto da cal expresábanse así: Tratándose de decidir o futuro de España é impres­cindible a presenza activa e sincera dunha xeración en cuxa sangue fermente a sustancia do porvir.

O mesmo que onte, o noso chamamento vai tamén dirixido hoxe aos intelec­tuales- escritores, xornalistas, artistas-, aos que desempeñan tarefas docentes desde a escola primaria á Universidade, aos que exercen profesións liberais- médicos, enxeñeiros, arquitectos, avogados-, aos integrantes da decisiva comu­nidad científica, aos que ocupan cargos na función pública, e, por suposto, á clase traballadora, que foi e segue sendo a que máis soporta o peso das inxustizas e desigualdades do salvaxe capitalismo neoliberal. E, de xeito moi particular, ás xeracións novas que non participaron na discusión e aceptación da Cons­titución de 1978, pero cuxas consecuencias padecen como o resto da sociedade. Porque nós tamén insistimos en que na súa savia nutra o futuro.
chegou o momento de que os españois decidamos en plena liberdade o réxime que desexamos para España. Por iso, pedimos a convocatoria dun referendo, no que se teña a posibilidade de elixir libremente entre Monarquía ou República. No caso de triunfar esta última opción, abriríase un periodo de Cor­tes Constituientes, no que se elaboraría unha nova Constitución e procederíase despois á convocatoria de eleccións para a formación dun novo Parlamento como representante da soberanía popular. A Constitución que se adopte debería prever as modalidades de elección do Presidente da República do novo Estado, que adoptaría a forma de República federal.

O novo Estado non sería aconfesional, como o é o actual, conforme á Constitución de 1978, cuxo artigo 16, apartado 3, di que ningunha confe­sión terá carácter estatal, senón laico, como estipulaba o artigo 3 da Consti­tución de 1931: O Estado español non ten relixión oficial. Nel se fomentarán e divulgarán desde a escola primaria os valores laicos e republicanos.
Desde o final da Guerra Civil ata hoxe consígnaa máis falaz esgrimida polos vencedores do conflito non foi outra que repetir machaconamente que tanto o I República, a de 1873, como a II, a de 1931, constituíron un fracaso que conduciu a España á ingobernabilidad provocada pola desorde. Quen aínda hoxe se permiten formular esta opinión ou ben terxiversan deliberadamente o signi­ficado das dúas experiencias republicanas ou son vítimas do lavado de cerebro que desde fai máis de dous séculos (1789, Revolución Francesa) viñeron perseguindo os monárquicos envorcados en impedir por todos os medios, incluídos os golpes de Estado dos xenerais Pavía e Franco, a modernización social e cultural que aca­rrearon as dúas experiencias republicanas, a II en particular.

A III República ha de ser a obra de todos os españois, homes e mulleres, nun esforzo común por dotar ao noso país dun Estado que estea en con­sonancia co noso tempo. Unha das maiores preocupacións dos homes e mulleres da II República foi a moralización das institucións e da vida pública degradadas por un sistema, tamén bipartidista, que desembocou na primeira ditadura militar do século XX amparada polo monarca Alfonso XIII. Obviamente, entre as tarefas primordiales do novo réxime republicano figurará o obxectivo de apostar pola igualdade social. Tamén a consecución dun moderno Estado de Benestar asentado nunha fiscalidad progresiva máis xusta cuxas conquis­tas sociais fagan pasar á historia as ata agora conseguidas.

A III República non é unha quimera, non é unha utopía. É unha urxente necesidade de regeneración democrática. E pode ser unha realidade, si to­dous unímosnos/unímonos e loitamos xuntos por conseguilo. Sen esquecer as experien­cias republicanas do pasado, a III República ha de mirar cara ao futuro.